مجله دانشکده پزشکی

تشخیص زودرس حاملگی خارج رحمی Ectopic Pregnancy (EP) با استفاده از اندازه‌گیری سریال هورمون گنادوتروپین کوریونی، انسانی (β-HCG) و سونوگرافی واژینال امکان درمان نگهدارنده را فراهم کرده است. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر درمان EP با متوترکسات (MTX) تک دوز عضلانی است.

روش بررسی: این مطالعه به روش کارآزمایی بالینی (نیمه تجربی-یک گروه) انجام شد. 41 بیمار مبتلا به EP در صورت داشتن شرایط درمان طبی تحت درمان با mg/m2 50 MTX عضلانی قرار گرفتند. دوز دوم متوترکسات در صورتی که افت هفتگی β-HCG کمتر از 15% بود، تزریق شد. درمان در صورتی موفقیت‌آمیز تلقی می‌شد، که تیتراژ β-HCG سرم به زیر MIU/cc10، بدون مداخله جراحی، افت می‌کرد. اطلاعات به روش دستی استخراج و جهت تجزیه و تحلیل آن ما از آزمون آماری فیشر استفاده شد.

یافته‌ها: درصد موفقیت، در این مطالعه 78 درصد (780/0 بیمار) بود. 7/18 درصد (1875/0 بیمار) از بیمارانی که درمان در آنها موفقیت‌آمیز بود، نیاز به دوز دوم MTX پیدا کردند. هیچ ارتباطی بین سن، تعداد حاملگی، تعداد زایمان، سن حاملگی، سطح سرمی β-HCG قبل از درمان، سایز توده حاملگی و ضخامت اندومتر در سونوگرافی واژینال و پیامد درمان وجود نداشت. اکثر بیماران در گروه موفقیت درمانی (60 درصد) با شکایت اولیه خونریزی واژینال و بدون درد لگنی مراجعه کرده بودند در حالی که در گروه شکست درمان، اکثریت بیماران (88 درصد) با شکایت اولیه درد لگنی و خونریزی واژینال مراجعه کردند. وجود مایع آزاد پریتونئال در سونوگرافی واژینال، از عوامل پیشگویی‌ شکست درمان بود (006/0=p).

نتیجه‌گیری: MTX تک دوز عضلانی روش درمانی بی‌خطر و با موفقیت بالا در درمان EP است. درد شکم در مراجعه و مایع آزاد صفاقی در سونوگرافی واژینال احتمال مداخله جراحی را افزایش می‌دهد.