مجله دانشکده پزشکی

کشف پرتو ایکس و استفاده از آن برای تصویربرداری پزشکی دستاوردهای بزرگی برای تشخیص و درمان بیماری‌ها فراهم کرد. روزانه بیش از 10 میلیون آزمون رادیولوژی تشخیصی و بیش از 100000 آزمون پزشکی هسته‌ای در دنیا انجام می‌شود. بر اساس گزارش 160 کمیسیون ملی حفاظت رادیولوژیکی و اندازه‌گیری‌ها، پرتو ایکس پزشکی در حدود 95% تمام آزمون‌های رادیولوژیکی را شامل می‌شود که سهمی 74% در دوز تجمعی جمعیت ایالات متحده آمریکا دارد. با وجود منافع منحصربه‌فرد پرتوهای یونیزان، از دیدگاه حفاظت در برابر پرتو منشای خطرات بالقوه‌ای مانند سرطان و ناهنجاری‌های ژنتیکی هستند. ریسک سرطان ناشی از رادیولوژی تشخیصی در حدود 6/%0 تا 3% برآورد می‌شود. تخمین زده می‌شود که دوز ناشی از آزمون‌های رادیولوژی تشخیصی سالانه مسئول 7587 و 5695 مورد سرطان به‌ترتیب در جمعیت ژاپن و ایالات متحده آمریکا است. اگرچه دوز بیشتر آزمون‌های رادیولوژیکی تشخیصی بسیار پایین است اما افزایش سریع استفاده از آزمون‌های پرتونگاری در دو دهه گذشته موجی از نگرانی‌ها را درباره اثرات سرطان‌زای پرتوهای یونیزان ایجاد کرده است. بر اساس مدل خطی بدون آستانه برای منحنی دوز پاسخ هر میزانی از پرتوگیری خطرناک است. بر اساس توصیه‌های مراجع تنظیم‌کننده قوانین حفاظت تشعشعی، آزمون رادیولوژیکی باید به گونه‌ای انجام شود که پرتوگیری بیمار و جامعه به‌صورت معقول و دست‌یافتنی تا حد ممکن پایین باشد. بهینه‌سازی عوامل متعددی مانند محدودسازی میدان تابش اولیه به ناحیه تابشی مورد نظر، شرایط تابش، تکنیک‌ها، زمان پرتودهی و حفاظ، ضمن حفظ کیفیت تصویر می‌تواند پرتوگیری بیمار را کاهش می‌دهد. رعایت دستورکارهای حفاظتی می‌تواند مخاطرات پرتوگیری را به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش دهد.