مقدمه: مقایسه پرده های صماخ در گروه شاهد همه بیماران مبتلا به آنژین صدری انسداد عروق کرونر ندارند. یافتن آنژیوگرافی کرونر طبیعی در بیماران مبتلا به آنژین صدری و تست ورزش مثبت بنام سندرم X معروف شده است. این گروه از بیماران حدود ۳۰-۲۵% موارد آنژین صدری که آنژیوگرافی شده اند را تشکیل می دهند. این مطالعه جهت تعیین مشخصات بیماران مبتلا به سندرم X و مقایسه آن با افراد با کرونر غیرطبیعی بیماران مشکوک به بیماری کرونر صورت گرفته است.
مواد و روش ها: تعداد ۲۰۰ بیمار که جهت آنژیوگرافی عروق کرونر به بیمارستان افشار یزد معرفی شده بودند از نظر سندرم X مورد ارزیابی قرار گرفتند. مطالعه آینده نگر، توصیفی-تحلیلی و روش تحقیق از نوع Cross-sectional بود. بدلیل مبهم بودن نتایج آنژیوگرافی ۶ بیمار از مطالعه خارج شده و نهایتا ۱۹۴ بیمار در مطالعه شرکت کردند. بیماران از نظر ریسک فاکتورها (فشار خون بالا، سابقه فامیلی مثبت، دیابت، هیپرلیپیدمی، سیگار) علائم بالینی، یافت های ECG و نتایج تست ورزش مورد ارزیابی قرار گرفته و در نهایت مورد آنژیوگرافی عروق کرونر قرار گرفتند و براساس نتایج آن به دو گروه سندرم X (کرونر نرمال) و گروه با کرونر غیرطبیعی تقسیم شدند.
یافته ها: از ۱۹۴ بیمار مورد مطالعه ۵۱ بیمار (۲۶,۳%) کرونر طبیعی داشتند. همچنین در ۳۸.۹% زنان آنژیوگرافی شده کرونر طبیعی وجود داشت (در مقایسه با ۲۱.۴ در جامعه مردان (P=۰.۰۱۳)). از نظر فراوانی ریسک فاکتورها در گروه با عروق کرونر نرمال، فشار خون بالا در ۳۷%، هیپرلیپیدمی در ۵۰%، سیگار در ۲۵%، دیابت در ۱۲%، چاقی در ۴۵% و سابقه فامیلی مثبت در ۲۱.۵% موارد دیده شد (در مقایسه فشار خون بالا در ۴۲%، هیپرلیپیدمی در ۵۱%، سیگار در ۳۷%، دیابت در ۲۸%، چاقی در ۴۷% و سابقه فامیلی مثبت در ۴۷% بیماران با کرونر غیرطبیعی وجود داشت). درد در ۲۴% بیماران مبتلا به سندرم X به TNG زیرزبانی پاسخ مطلوب داده بود (در مقایسه با ۷۶% پاسخ در گروه با کرونر غیرطبیعی P=۰.۰۴۹) از نظر Functional class هشتاد و هفت درصد بیماران در کلاس ۱ و ۲ و تنها ۱۳% بیماران در کلاس ۳ و ۴ قرار گرفتند، ۲۶% درد آتیپیکال و پنجاه درصد ECG طبیعی داشتند و همچنین ۵۱% بیماران توانسته بودند تا مراحل ۳ و ۴ تست ورزش را انجام دهند.
نتیجه گیری و توصیه ها: در کل از این مطالعه چنین نتیجه گرفته شد که سندرم X در جامعه زنان شایعتر است، درد با فعالیت ارتباط کمتری دارد (P=۰,۰۱۴)، کمتر به TNG زیرزبانی پاسخ می دهد (P=۰.۰۴۹)، اکثر بیماران سابقه فامیلی بیماری قلبی ندارند و ECG طبیعی در بخش بیشتری از بیماران دیده می شود (P=۰.۰۰). دیابت و فشار خون بطور معنی داری در گروه سندرم X کمتر از گروه غیر نرمال است (فشار خون P=۰.۰۳) و (دیابت P=۰.۰۴).
