مجله دانشکده پزشکی

---

این بررسی یک مطالعه مقطعی بر روی بیماران دیابتی تیپ II می باشد که در فاصله زمانی ۵ ساله ۱۳۷۰ الی ۱۳۷۵ بر روی بیماران مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم اصفهان انجام شده است. از بیماران تحت پوشش ۷۱۵ نفر با نمونه گیری سیستماتیک انتخاب شده و براساس متغیرهای سن، جنس، مدت ابتلا به دیابت، BMI، سطح سواد، مصرف دخانیات، پرفشاری خون، میزان کلسترول و تریگلیسرید سرم، قندخون ناشتا، رتینوپاتی دیابتی، بیماری ایسکمیک قلب، پروتئینوری و نحوه درمان دیابت مورد مطالعه قرار گرفتند. شیوع ایسکمی در مردان ۳۴/۴% و در زنان ۳۲/۶% بوده است. تحلیل به روش رگرسیون لوجستیک نشان داد که شیوع ایسکمی قلب در بیماران با افزایش سن، مقادیر بالاتر BMI، پرفشاری خون، رتینوپاتی دیابتی و درمان با انسولین و قرصهای ضددیابت خوراکی ارتباط مستقیم دارد. نتیجه آنکه: ۱) عوامل خطر گفته شده در بالا تا حدی توجیه کننده شیوع بالای ایسکمی قلب در بیماران می باشند، اگرچه نباید تاثیرات ژنتیکی را نیز نادیده گرفت. ۲) چون پرفشاری خون و BMI در بیماران قابل کنترل می باشند، با کنترل این عوامل شانس ابتلا به ایسکمی قلبی کمتر خواهد شد، اگرچه این عوامل الزاما علل اتیولوژیک در ایجاد ایسکمی قلب نیستند.

---

پرفشاری خون یکی از مهمترین ریسک فاکتورهای قابل کنترل در بیماریهای قلبی عروقی است. به طوری که کنترل پرفشاری خون در کل جامعه در گروههای سنی مختلف، اهمیت حیاتی در کنترل و پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی دارد. در پژوهشهای انجام شده در جوامع مختلف به وجود یک الگوی فامیلی در توزیع فشارخون پی برده شده است. وجود سابقه فامیلی مثبت پرفشاری خون، بطور چشمگیری در تعیین پیش آگهی فرد نسبت به بروز پرفشاری در آینده تاثیر دارد لذا نزدیک به ۸۱۵۰ نفر از جمعیت بالای ۱۸ سال شهر اصفهان در طرح تحقیقاتی بررسی شیوع پرفشاری در سال ۱۳۷۲ مورد بررسی قرار گرفتند. فشارخون این افراد براساس معیارها و استانداردهای سازمان بهداشت جهانی در دو وضعیت خوابیده و نشسته و از هر دو دست، هرکدام ۲ بار، در منازل اندازه گیری شد. علاوه بر آن یک پرسشنامه شامل ۲۶ سوال از جمله سوالات مربوط به سابقه فامیلی مثبت در فامیل درجه یک و فامیل درجه دو، برای افراد مورد مطالعه تکمیل گردید، و افرادی که فشارخون معادل یا بالاتر از ۱۴۰/۹۰ میلی لیتر جیوه داشتند، جهت بررسی بیشتر و آزمایشات پاراکلینیکی به درمانگاه هیپرتانسیون مرکز تحقیقات قلب و عروق اصفهان ارجاع داده شد. نتایج بدست آمده به این صورت بود که: میانگین فشارخون سیستولی و دیاستولی در افرادی که سابقه فامیلی مثبتی دارند، بالاتر از آنهائی است که سابقه فامیلی منفی دارند. نتایج نشان میدهد که ۳۷/۴% مردان مبتلا به پرفشاری دارای سابقه فامیلی درجه یک بودند که این رقم در مورد زنان ۴۵/۴% بوده است. آزمون ارتباط فامیلی فشارخون در مردان با P=۰,۶۲ معنی دار نبوده است ولی در زنان قویا معنی دار شده است (P=۰.۰۰۰). این اختلاف با افزایش سن کمتر می شود. بیسوادی اغلب افراد بالای ۶۰ سال و بی اطلاعی آنها از وجود بیماری در فامیل خود، ممکن است توجیه کننده کاهش اختلاف با افزایش سن باشد. همچنین در بررسی انجام شده، پس از حذف اثر عوامل مخدوش کننده به نظر می رسد تاثیر وجود سابقه فامیلی مثبت بر روی فشارخون خانمها بیشتر است. از طرفی وجود یک زمینه فامیلی قوی می تواند نشانگر وقوع هیپرتانسیون در فرزندان، در آینده باشد و این موضوع لزوم اندازه گیری روتین فشارخون کودکان و نوجوانان را بویژه آنهائی که سابقه فامیلی مثبت دارند روشن می سازد.

---

زمینه و هدف: اجزای مسیر کلاسیک کمپلمان در پاتوژنز بیماری SLE دخالت دارند، لذا بر آن شدیم تا برای ارزیابی فعالیت بیماری به بررسی فعالیت مسیر کلاسیک کمپلمان CH۵۰ و اندازه‌گیری C۴, C۳ C۳d, C۴d, SC۵b-۹، در بیماران بپردازیم و نتایج را در بیماران مرحله غیرفعال (inactive) با بیماران مرحله فعال (flare) مقایسه نماییم.

روش بررسی: در این مطالعه تعداد ۷۸ بیمار زن که ۲۴ نفر از آنها در گروه فعال (SLEDAI,۲K>۶)  و ۵۴ نفر در گروه غیرفعال (SLEDAI.۲K≤۶) بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. CH۵۰ سرمی بر اساس همولیز و C۴, C۳، به روش نفلومتری و C۳d،C۴d ، SC۵b-۹ با روش ELISA اندازه‌گیری شدند. اطلاعات به‌دست آمده توسط نرم‌افزار آماری  SPSS بررسی شده و نتایج با هم مقایسه گردیدند.

یافته‌ها: با توجه به آنالیز اطلاعات، صرفاً میانگین C۴d SE)±(Mean در گروه فعال و غیرفعال اختلاف معنی‌داری را نشان داد. بدین معنی که در گروه غیرفعال میزان C۴d در مقایسه با فعال بیشتر بوده است. اما در میانگین سایر فاکتورها یعنی: C۳، C۴، SC۵b-۹، CH۵۰، C۳dCic-raji، اختلاف معنی‌داری دیده نشد. ضمناً همبستگی معنی‌داری بین سطح C۳ و C۴ مشاهده شد.

نتیجه‌گیری: چون میانگین C۴d در دو گروه فعال و غیرفعال اختلاف معنی‌داری‌ را نشان می‌داد، شاید بتوان از آن به عنوان بیومارکر برای نشان دادن فعالیت بیماری استفاده کرد. به علاوه وجود همبستگی بین سطح C۳ و C۴ به نوعی می‌تواند موید فعال بودن مسیر کلاسیک در این بیماران باشد.

---

زمینه و هدف: آسیب‌های نافذ توراکو-ابدومینال می‌توانند با آسیب‌ دیافراگم و احشاء شکمی همراه باشند. ۲۰-۱۵% بیماران با شرایط عمومی پایدار که تحت درمان‌های نگهدارنده قرار می‌گیرند دچار آسیب‌های مخفی دیافراگم هستند که در نهایت منجر به هرنی‌های مزمن دیافراگم می‌شوند. هدف از این مطالعه بررسی دقت تشخیصی توراکوسکوپی در تشخیص آسیب‌های مخفی دیافراگم در ترومای نافذ توراکو-ابدومینال است.

روش بررسی: ۳۰ بیمار دچار ترومای نافذ توراکو-ابدومینال با علائم حیاتی پایدار و عدم وجود آسیب ارگان‌های دیگر و با نیاز به اکسپلوراسیون اورژانس، تحت توراکوسکوپی جهت بررسی آسیب مخفی دیافراگم قرار گرفتند. در صورت وجود آسیب دیافراگم ترمیم به‌کمک توراکوسکوپی یا لاپاراتومی انجام شد و تمام بیماران شش ماه بعد جهت تشخیص هرنی مزمن تحت CT- اسکن قرار گرفتند.

یافته‌ها: متوسط سن بیماران ۲/۲۶ سال و نسبت مرد به زن پنج به یک بود. در بررسی توراکوسکوپیک، ترومای مخفی دیافراگم در پنج نفر (۷/۱۶%) وجود داشت که ترمیم توراکوسکوپیک در سه مورد (۹/۹%) و لاپاراتومی و ترمیم دیافراگم در دو مورد (۶/۶%) انجام شد. آسیب همزمان ریوی در دو بیمار (۶/۶%) رویت شد که ترمیم توراکوسکوپیک انجام شد. آسیب همزمان داخل شکمی نیز در یک بیمار (۳/۳%) رویت شد که ترمیم با لاپاراتومی انجام شد. هیچ عارضه‌ای مربوط به توراکوسکوپی گزارش نشد و در بررسی مجدد با CT Scan شکم و قفسه سینه که پس از شش ماه صورت گرفت، در هیچ‌یک از بیماران شواهدی به نفع هرنی دیافراگماتیک مشاهده نشد. 

نتیجه‌گیری: با توجه به دقت تشخیصی بالا و حداقل تهاجم و قابلیت تشخیصی و درمانی ما انجام توراکوسکوپی را در تمام بیماران با آسیب نافذ توراکو-ابدومینال با شرایط پایدار توصیه می‌کنیم.

---

زمینه و هدف: روش‌های مختلفی برای بازسازی گوش در بیماران مبتلا به میکروتیا به‌کار می‌رود. یکی از موارد، غضروف دنده‌ای است که از خود بیمار یا از جسد تهیه می‌شود. هدف این مطالعه بررسی نتایج حاصل از بازسازی لاله گوش با استفاده از غضروف دنده‌ای هموگرافت فرآوری شده در بانک فرآورده‌های پیوندی ایران می‌باشد.  

روش بررسی: این مطالعه بر روی ۱۰ بیمار مبتلا به میکروتیای مادرزادی که در فاصله مهر ۱۳۸۵ تا تیر ۱۳۸۶ جهت عمل جراحی ترمیم لاله گوش به بیمارستان امام خمینی تهران مراجعه کرده بودند، انجام شده است. ترمیم گوش با استفاده از غضروف دنده‌ای هموگرافت و براساس الگوی تهیه شده از گوش بیمار در بخش گوش و حلق و بینی انجام گرفت. شکل ظاهری لاله گوش، ضخامت غضروف و واکنش نسجی در فواصل پی‌گیری بیماران بررسی شد. 

یافته‌ها: میانگین سن بیماران ۰۸۵/۱۱ سال (حدود اطمینان ۵۷/۵) و میانگین مدت پی‌گیری ۲۹/۶ ماه (حدود اطمینان ۱۲/۳) بود. از نظر سمت درگیری، در شش مورد گوش راست، دو مورد گوش چپ و دو مورد دیگر درگیری دو طرفه مشاهده شد. از نظر حفظ وضعیت ظاهری قسمت‌های مختلف گوش پیوند شده، در ۱۱ گوش ظاهر هلیکس ۱۰۰% حفظ شده بود و در ۱۰ گوش هماهنگی کامل لبول با هلیکس وجود داشت. ارتفاع و عرض گوش بازسازی شده در مقایسه با سمت سالم یک تا دو میلی‌متر اختلاف داشت. شایع‌ترین واکنش‌زودرس قرمزی محل بود. عوارض دیررس شامل بیرون‌زدگی بخشی از غضروف و عفونت زخم بود که در یک بیمار دیده شد.

نتیجه‌گیری: استفاده از غضروف هموگرافت فرآوری شده جهت بازسازی لاله گوش در میکروتیای مادرزادی با نتایج کوتاه‌مدت قابل قبول همراه است. میزان جذب در این روش بسیار پائین و عوارض زودرس و تاخیری نسبتا اندک است.

---

زمینه و هدف: پانکراتیت مزمن یک فیبروز پیشرونده پانکراس است که منجر به نارسایی اگزوکرین و اندوکرین پانکراس می‌گردد و اغلب به‌طور مشخص با درد مداوم اپی‌گاستر که به درمان‌های طبی پاسخ نمی‌دهد بروز می‌کند و در این موارد بیماران نیازمند نوعی اقدام جراحی‌اند، هدف از این مطالعه معرفی سه بیمار با پانکراتیت مزمن است.

معرفی بیمار: در این مطالعه سه بیمار که با تشخیص پانکراتیت مزمن تحت عمل جراحی پانکراتیکو ژژنوستومی puestow (در مرکز پزشکی جراحی عمومی بیمارستان قائم (عج)– دانشگاه علوم پزشکی مشهد) قرار گرفته‌اند معرفی می‌شوند. در هر سه مورد علت اصلی مراجعه آنان درد مقاوم به درمان بوده است. پس از انجام عمل جراحی در سه بیمار فوق‌الذکر درد بیماران کاملاً برطرف شده و در یک بیمار که عملکرد اگزوکرین پانکراس نیز مختل بوده پس از اقدام جراحی سوء جذب بیمار اصلاح گردید.

نتیجه‌گیری: هر چند پانکراتیت مزمن در جامعه ما به‌علت کاهش مصرف الکل نادر است لیکن بایستی به‌عنوان یکی از علل دردهای مزمن و رنج‌آور شکم مدنظر قرار گیرد. و در موارد دردهای مداوم و مقاوم به درمان طبی، جراحی می‌تواند کمک‌کننده باشد و سبب بهبودی بیماران گردد.

---

زمینه و هدف: فتق ناحیه کشاله ران (اینگوینال) یک بیماری شایع در حوزه جراحی عمومی می‌باشد. روش‌های مختلف در ترمیم این فتق‌ها توصیف شده‌اند. در روش‌های نوین از مش صناعی جهت پوشاندن نقص موجود در دیواره استفاده می‌شود که شناخته‌شده‌ترین آن‌ها روش جراحی لیختن اشتاین می‌باشد. روش ترمیم لاپاروسکوپیک خارج صفاقی Totally Extraperitoneal Procedure روش جدیدتر در اصلاح فتق می‌باشد. هدف از این مطالعه مقایسه ترمیم باز فتق به‌روش لیختن اشتاین با روش ترمیم لاپاروسکوپیک TEP و بررسی نتایج و عوارض این دو روش است.
روش بررسی: از ۵۰ بیمار مورد مطالعه، ۲۵ بیمار جراحی لیختن اشتاین و ۲۵ بیمار ترمیم لاپاروسکوپیک خارج صفاقی در فتق یک طرفه اولیه کشاله ران شدند. یافته‌های حین عمل ثبت و از طریق پرسشنامه پی‌گیری ۱۲ ماهه بیماران از لحاظ مختلف انجام و مقایسه شدند.
یافته‌ها: مدت زمان عمل جراحی و میزان عوارض ایجاد شده و فراوانی عود در دو گروه یکسان بوده‌اند، اما مدت بستری در بیمارستان و میزان درد پس از عمل و درد مزمن کشاله ران و زمان لازم جهت بازگشت به فعالیت روزمره به‌صورت معنی‌داری در بیماران عمل شده به‌روش ترمیم لاپاروسکوپیک خارج صفاقی کمتر از بیماران عمل شده به‌روش لیختن اشتاین بوده است.
نتیجه‌گیری: می‌توان روش ترمیم لاپاروسکوپیک خارج صفاقی را یک روش مطمئن با نتایج مناسب و قابل قبول برای مبتلایان فتق دانست که اثرات قابل توجهی در بهبود کیفیت زندگی بیماران پس از عمل جراحی ترمیم فتق می‌گذارد. نتایج قابل قبول این روش جراحی مستلزم گذراندن منحنی یادگیری جراحی می‌باشد.

---

۸۰۰x۶۰۰ Normal ۰ false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer۴

زمینه و هدف: تومورهای مزانشیمال گوارشی جزو تومورهای با منشاء عضلات صاف طبقه‌بندی می‌شدند. Gastrointestinal Stromal Tumors (GIST) شایع‌ترین نوع تومورهای مزانشیمال گوارشی هستند که در سرتاسر لوله گوارش از مری تا آنوس دیده می‌شود و اکثر موارد آن در معده اتفاق می‌افتد. بیشتر بیماران مبتلا به GIST بدون علامت هستند و درمان آن در اکثر موارد جراحی است. هدف ما در این مطالعه بررسی GIST تومورهای مری و معده بوده است.

روش بررسی: در یک مطالعه گذشته‌نگر بیمارانی که بین سال‌های ۱۳۷۰ تا ۱۳۸۸ با تشخیص تومور مزانشیمال مری و معده در بیمارستان قائم (عج) و امید مشهد بستری و تحت درمان قرار گرفته بودند مورد  بررسی قرار گرفتند. 

یافته‌ها: ۲۴ بیمار وارد مطالعه شدند (۱۶ نفر مرد و هشت نفر زن) میانگین سنی ۵۰ سال بود، شایع‌ترین محل تومور در فوندوس معده بود. تمام بیماران در حین تشخیص علامت‌دار بوده و شایع‌ترین علامت در بیماران احساس پری بود که در ۵۰% از بیماران وجود داشت. شایع‌ترین عمل جراحی انجام‌شده در  این بیماران گاسترکتومی ساب‌توتال بود. مرگ و میر بیمارستانی ثبت نشده بود. عوارض در پنج بیمار (۵/۲۰%)  بعد از عمل دیده شد که شایع‌ترین آن ایلئوس بعد از عمل بوده است، درمان کمکی بعد از عمل که در هشت  بیمار (۱/۳۳%) استفاده گردید، در پی‌گیری سه ساله تنها سه بیمار فوت نمودند (۴۵/۱۲%). 

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج مناسب جراحی در این بیماران با عوارض مرگ و میر اندک، جراحی به‌عنوان درمان انتخابی در بیمارانی  که توانایی جراحی را دارند توصیه می‌گردد.

---

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت رزکشن و ترمیم روده باریک و فقدان مطالعات کافی در این زمینه، این مطالعه جهت مقایسه عوارض و هزینه ناشی از کاربرد لیگاشور و استاپلر خطی در رزکشن و ترمیم روده باریک طراحی شد.
روش بررسی: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی فاز یک بود که در سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۰ در بیمارستان قائم شهر مشهد انجام گرفت. حجم نمونه ۹ نفر در هر گروه تعیین شد. روش کار به‌این صورت بود که در عمل جراحی لاپاروسکوپیک گاستریک بای‌پس (Laparoscopic gastric bypass) برای درمان چاقی مرضی بیماران نیاز به قطع کردن قسمتی از روده باریک و سپس بستن دو انتهای آن در یکی از مراحل عمل دارند. این بیماران انتخاب می‌شدند و به‌صورت تصادفی به دو گروه استفاده از روش استاپلر یا لیگاشور تقسیم شدند. عوارض عمل جراحی و هزینه مصرفی در اتاق عمل بررسی شد.
یافته‌ها: هزینه جراحی و وسایل در گروه استاپلر بین ۵/۲۹ تا ۴۰ میلیون ریال و با میانگین ۵/۳±۸۳/۳۱ میلیون ریال و در گروه لیگاشور بین ۲۴ تا ۳۵ و با میانگین ۹۲/۳±۷۲/۲۶ میلیون ریال بود و تفاوت معنی‌داری بین دو گروه وجود داشت (۰۰۴/۰P=). طول مدت جراحی در گروه استاپلر ۴/۳±۲۰۰ دقیقه و در گروه لیگاشور ۱۰±۲۴۰ دقیقه بود و تفاوت معنی‌داری بین دو گروه وجود داشت (۰۴۳/۰P=).
نتیجه‌گیری: کاربرد لیگاشور در رزکشن و ترمیم روده باریک، از روش استاپلر خطی مقرون به صرفه‌تر می‌باشد. به‌نظر می‌رسد این روش، عوارض خاصی به‌دنبال نداشته و ایمن می‌باشد. مدت زمان جراحی با لیگاشور بیش‌تر از جراحی با استاپلر می‌باشد.

---

زمینه و هدف: فلج اکتسابی دیافراگم یک عارضه شناخته شده است که به‌علت تروما آسیب جراحی و ضایعات تومورال یا گاهی بدون دلیل رخ می‌دهد و با اختلال در عملکرد دیافراگم منجر به اختلال در تست‌های تهویه‌ای و تنگی‌نفس در بیمار می‌گردد. هدف این مطالعه بررسی نتایج پلیکاسیون دیافراگم در فلج اکتسابی یک‌طرفه غیربدخیم دیافراگم می‌باشد. روش بررسی: بیست بیمار با فلج یک‌طرفه بدخیم اکتسابی کاندید جراحی شدند و در فاصله زمان ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۰ وارد مطالعه شدند. بیماران از نظر سن، جنس، علایم بالینی، Dyspnea Score (DS) و علت بروز عارضه، روش، تشخیص اندکس توده بدن، وضعیت تست تنفسی و عوارض جراحی مورد بررسی قرار گرفته و سپس شش ماه بعد از جراحی بار دیگر ارزیابی شدند. یافته‌ها: تعداد ۲۰ بیمار وارد مطالعه شدند که متوسط سنی ۶۰۷/۱۱۸۱/۴۵ سال، ۶/۱۴ M/F=، متوسط زمان تشخیص تا جراحی ۹۱/۱۰۴۰/۳۴ ماه بود. شایع‌ترین دلیل، تروما بود (۱۱ بیمار) و بیش‌تر در سمت چپ (۱۵ بیمار) دیده شد. متوسط Forced Vital Capacity (FVC) قبل‌از عمل ۷±۴/۴۱% و FEV۱ ۶±۴/۵۲% بود و متوسط FVC بعد از عمل ۶/۸±۴/۸۰% و FEV۱ ۱±۴/۷۴% بود. بنابراین متوسط افزایش Forced Expiratory Volume (FEV) و FVC به‌ترتیب ۴±۴/۶۳% و ۸/۷±۱/۶۰% بود. جراحی منـجر به بهبود واضـح DS شـد (۰۰۱/۰P<، ۰۰۱/۰P<). نتیجه‌گیری: در بیماران مبتلا به فلج اکتسابی یک‌طرفه غیربدخیم دیافراگم، پلیکاسیون دیافراگم با توجه به افزایش میزان تست‌های تنفسی و بهبود DS بعد از عمل توصیه می‌گردد.

---

زمینه و هدف: مداخله جراحی روشی است که باعث کاهش وزن، بهبود بیماری‌های مرتبط با چاقی مرضی و افزایش کیفیت زندگی بیماران مبتلا به چاقی مرضی می‌گردد. این مطالعه با هدف بررسی نتایج و عوارض دیررس جراحی بای‌پس Roux-en-Y معده به‌روش باز در درمان چاقی مرضی انجام گردید. روش بررسی: مطالعه به‌روش توصیفی در ۳۹ بیماری که به‌منظور درمان چاقی مرضی در مدت زمان ۱۵ سال (اردیبهشت ۱۳۷۶ تا اردیبهشت ۱۳۹۱) در بیمارستان قائم (عج) شهر مشهد تحت جراحی بای‌پس Roux-en-Y معده به‌روش باز قرار گرفته بودند انجام شد. یافته‌ها: دوره پیگیری بیماران ۱۸۰-۶ ماه (متوسط ۱۰۰ ماه) پس از جراحی بود. عوارض دیررس شامل یک مورد کوله لیتیاز، دو مورد تنگی گاستروژژنوستومی، سه مورد آنمی فقر آهن و یک مورد بیماری ورنیکه بود. یک مورد فوت به‌علت بیماری ورنیکه ۱۴ ماه پس از عمل جراحی وجود داشت. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج مطالعه، روش باز جراحی بای‌پس Roux-en-Y معده، روش موثر با عوارض اندک در درمان چاقی مرضی می‌باشد.

---

---

---