مجله دانشکده پزشکی

---

هدف از این مطالعه پیدا کردن مناسب ترین درمان برای بیماران مبتلا به لنفوم اولیه مغز و بررسی از نظر نوع شیمی درمانی و زمان مناسب برای رادیوتراپی نسبت به شیمی درمانی بوده که با روش گذشته نگر بر روی بیماران لنفوم مغز از سال ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۶ انجام شده است. تعداد ۲۳ بیمار بررسی شدند که ۲ بیمار قابل پیگیری نبودند. براساس درمانهای انجام شده، بیماران به دو گروه تقسیم شدند. در یک گروه که رادیوتراپی قبل از شیمی درمانی انجام شده بود و شیمی درمانی در ۵ بیمار شامل CHOP (وینکریستین، دوکسوروبیسین، سیکلوفسفامید و پردنیزون) در ۶ بیمار، سیس پلاتین و اتوپوساید و در ۲ بیمار دیگر سیس پلاتین، اتوپوساید و سیتارابین هر دو یا سه هفته بود. در ده بیمار شیمی درمانی طبق پروتوکل با BCNU، اتوپوساید، ای فسفوماید همراه مسنا روز اول هر ۶ هفته (درمان آ)، سیس پلاتین و سیتارابین ۲ هفته بعد (درمان ب) و میتوگزاترون و ای فسفاماید به همراه مسنا ۲ هفته بعد (درمان ج) انجام گرفت. در روز اول درمان سیتارابین و متوترکسات داخل مایع نخاع نیز تزریق شد. در روز سی، پرتودرمانی برای این بیماران آغاز گردید و بمقدار ۵۰۰۰ راد به کل مغز داده شد. در طی پرتودرمانی، تزریق سیتارابین ومتوترکسات داخل مایع نخاع هفتگی انجام شد. پس از پایان پرتودرمانی، شیمی درمانی حداکثر سه دوره دیگر و یا یک دوره پس از پاک شدن کلیه علائم در MRI و مایع نخاع انجام شد. بیماران از نظر طول عمر بدون بیماری و میزان عود در گروه های متفاوت با یکدیگر مقایسه شدند. حد متوسط پیگیری ۱۹ ماهه در بیماران شماره ۱۰-۱ (گروهی که اول پرتودرمانی شده بودند)، طول عمر کلی بدون بیماری برابر ۲۴ ماه و شانس بقا سه ساله ۱۲±۴۶% بود. شانس بقا کلیه بیماران ۴۷/۶% بود و شانس بقا ۲۴ ماهه بیمارانی که شیمی درمانی اول شده بودند، ۱۰۰% بود. براساس زمان رادیوتراپی و نوع شیمی درمانی در گروهی که رادیوتراپی را قبل از شیمی درمانی گرفته بودند، نسبت به گروه شیمی درمانی قبل از رادیوتراپی، شانس عود ۹۰/۹% در مقابل صفر بود و شانس بقا ۲ ساله ۹/۰۹% در مقابل ۱۰۰% کمتر بود (P=۰,۰۰۰۰۳). به نظر می رسد که درمان بر طبق روش ارائه شده سبب بهبود چشمگیر در طول عمر بدون بیماری و شانس بقا بیماران می شود و می توان تحقیقات دیگری را براساس آن طرح ریزی کرد.

---

بمنظور بررسی تاثیر کمورادیوتراپی همزمان قبل از عمل در افزایش میزان حفظ اسفنکتر در سرطان های قسمت تحتانی رکتوم، ۱۵ بیمار در فاصله دی ماه ۱۳۷۵ لغایت دی ماه ۱۳۷۷ تحت درمان با ترکیب ۵ فلوئورواوراسیل و میتومایسین C و رادیوتراپی اکسترنال (۵۰۰۰-۴۵۰۰ راد اشعه) قرار گرفتند. این بیماران شامل ۱۰ مرد و ۵ زن با متوسط سنی ۴۹ سال بودند. ارزیابی قبل از عمل در تمامی آنها، وجود آدنوکارسینوم تهاجمی و قابل رزکسیون قسمت تحتانی رکتوم (حداکثر تا ۵ سانتیمتر بالاتر از مقعد) را مشخص کرده بود. فاصله متوسط تومور از مقعد ۳,۳ سانتیمتر (بین ۰ تا ۵ سانتیمتر) بود. نیمی از بیماران کاندیدای قطعی عمل رزکسیون ابدومینوپرینه آل و نیم دیگر کاندیدای احتمالی این عمل بودند. ۴ تا ۶ هفته پس از اتمام کمورادیوتراپی، کلیه بیماران تحت عمل جراحی پروکتکتومی قرار گرفتند و در انتها در نه نفر از آنها اسفنکتر بوسیله آناستوموز کولوآنال از طریق آنوس حفظ گردید. از نظر عملکرد اسفنکتر، ۶۶% بیماران در وضعیت عالی و ۳۳% در وضعیت خوب بودند و هیچ موردی از بی اختیاری دیده نشد. عوارض عمل جراحی اندک و شامل یک مورد تنگی و یک مورد پارگی نسبی آناستوموز بود. پاسخ کامل پاتولوژیک (فقدان تومور در نمونه رکتوم برداشته شده) در یک مورد (۶.۶%) دیده شد. کمورادیوتراپی قبل از عمل در ۶۹.۲% موارد سبب تغییر نوع عمل جراحی رزکسیون ابدومینوپرینه آل بعمل حفظ اسفنکتر گردد.

---

مننژیوم یکی از شایع‌ترین تومورهای خوش‌خیم مغزی است که علی‌رغم پاسخ مناسب به درمان، عمل جراحی و پاتولوژی خوش‌خیم احتمال عود تومور وجود دارد. در این مطالعه سعی شده است علاوه بر تعیین میزان فراوانی عود مننژیوم مغزی عوامل موثر در افزایش شانس عود نیز مورد بررسی قرار گیرند.
روش بررسی:در یک مطالعه بررسی بیماران Case Series)) توصیفی- تحلیلی تمام بیمارانی از ۱۳۶۲ تا ۱۳۸۲ با تشخیص مننژیوم مغزی در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی شیراز تحت عمل جراحی قرار گرفته بودند مطالعه شدند و موارد عود جمع‌آوری گردید. اطلاعاتی شامل تعداد موارد عود، سن، جنس، محل و شکل و اندازه تومور اولیه بر اساس سی‌تی‌اسکن و ام‌آر‌آی، وجود یا عدم وجود ادم و تغییرات استخوانی، میزان برداشت جراحی، نوع بافت‌شناسی تومور و فاصله زمانی تا عود، استفاده یا عدم استفاده از پرتو درمانی ثبت گردیدند.
یافته‌ها:میزان عود مننژیوم مغزی در این مطالعه ۶/۹% به دست آمد. همچنین شانس عود در تومورهایی که ادم اطراف تومور و تغییرات استخوانی داشتند بیشتر می‌باشد، داشتن شکل قارچی, اندازه بزرگ و نوع بافت‌شناسی غیر خوش‌خیم نیز با افزایش شانس عود همراه بودند. شانس عود تومور با افزایش میزان برداشت جراحی کاهش نشان داد.انواع بدخیم و آتپییک مننژیوم از نظر زمانی زودتر از انواع خوش‌خیم دچار عود شدند. گروهی که تحت رادیوتراپی قرار گرفته بودند دچار عود کمتر شدند .
نتیجه‌گیری: عواملی مانند وجود ادم و تغییرات استخوانی، وجود شکل خاص، داشتن اندازه بزرگ و نوع بافت‌شناسی غیر خوش‌خیم پیشگویی کننده‌های مهمی در مورد شانس عود هستند. بنابراین می‌بایستی علاوه بر جراحی درمانهای کمکی دیگر از جمله رادیوتراپی هم مورد توجه قرار گیرد.

---

ایجاد عوارض ریوی به دنبال رادیوتراپی سرطان پستان ثابت شده است و وابسته به حجمی از ریه که در میدان رادیوتراپی قرار می‌گیرد می‌باشد. یکی از راههای بررسی این عوارض تستهای عملکرد ریوی می‌باشد و همراه آن (CLD) Central Lung Distance می‌تواند حجم ریه قرار گرفته در میدان رادیوتراپی را نشان دهد. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط CLD و تغییرات حجم‌های ریوی می‌باشد.

روش بررسی: ۵۰ بیمار سرطان پستان که پس از جراحی جهت رادیوتراپی تکمیلی به بیمارستان امام حسین (ع) مراجعه کردند وارد مطالعه شدند. ابتدا برای هر بیمار میزان CLD توسط گرافی سیمولاتور تعیین گردید و بیماران دوز استاندارد ۵۰۰۰-۴۸۰۰ سانتی‌گری را دریافت کردند. تستهای عملکرد ریوی یک بار بلافاصله قبل از رادیوتراپی و سپس یک ماه و سه ماه پس از رادیوتراپی اندازه‌گیری شد و ارتباط بین CLD و تغییرات تستهای ریوی در فواصل زمانی ذکر شده تعیین گردید.

یافته‌ها: بین میزان FEV۱ و FVC سه ماه پس از درمان و پیش از درمان اختلاف آماری معنی‌داری وجود دارد (به ترتیب ۰۰۱/۰> p، ۰۰۶/۰>p) بین تغییرات FEV۱ سه ماه پس از درمان با CLD (۷۱/۰ = r , ۰۰۱/۰>P) و تغییرات FVC سه ماه پس از درمان با CLD (۵۹/۰= r، ۰۰۱/۰>p) همبستگی مثبت آماری معنی‌داری وجود دارد. همچنین معادلات رگرسیون خطی جهت پیش‌گویی FEV۱ و FVC سه ماه پس از درمان بر اساسFEV۱ وFVC پیش از درمان و CLD طراحی گردید.

نتیجه‌گیری: کاهشFEV۱ و FVC سه ماه پس از درمان رادیوتراپی پستان ایجاد می‌گردد و CLD یک شاخص پیش‌گویی‌کننده مناسب جهت تعیین این کاهش می‌باشد.

---

سرطان دهانۀ رحم ششمین سرطان شایع زنان می‌باشد. با تشخیص سرطان دهانۀ رحم در مراحل اولیه و درمان مؤثر آن، شانس بهبود قطعی بالاتر است. یکی از مؤثرترین درمان‌های سرطان دهانه رحم، رادیوتراپی با یا بدون کموتراپی همزمان می‌باشد. پی‌گیری مناسب و منظم بیماران پس از رادیوتراپی، سبب تشخیص به‌موقع عود موضعی و درمان مؤثر آن خواهد شد. هدف این مطالعه بررسی شاخص‌های پاتولوژیک و نوع درمان، پی‌گیری بیماران و وضعیت بیمار در آخرین پی‌گیری می‌باشد.

روش بررسی: در این مطالعه توصیفی و گذشته‌نگر، پرونده ۳۴۶ بیمار مبتلا به سرطان دهانه رحم که از سال ۸۰-۱۳۷۴ در مرکز رادیوتراپی- انکولوژی انستیتو کانسر بیمارستان امام خمینی تحت درمان رادیوتراپی قرار گرفته بودند، مورد بررسی قرار گرفت.

یافته‌ها: توزیع سنی بیماران از ۲۶ تا ۷۸ سال با میانگین ۱۱±۵/۵۰ بود. ۴/۳۰% از بیماران در مراحل اولیه بیماری و ۶/۶۹% از آنها در مراحل پیشرفته بیماری جهت انجام رادیوتراپی ارجاع شدند. ۲/۹۲% از بیماران دارای پاتولوژی اسکواموس‌سل‌کارسینوما بوده و ۴/۶% از آنها پاتولوژی آدنوکارسینوم داشتند. بیشترین نوع درمان رادیوتراپی، درمان رادیکال (۸/۴۴%) و پس از آن رادیوتراپی اجوانت (post-op) بود (۴/۴۳%). درصد قابل توجهی از بیماران یا برای پی‌گیری مراجعه ننموده (۷/۲۳%) و یا برای مدت کوتاهی در حد چند ماه مراجعه نمودند (۷/۴۷%).

نتیجه‌گیری: بیشتر بیماران سرطان سرویکس مدت کوتاهی برای پی‌گیری پس از درمان مراجعه نموده‌اند و تعداد قابل‌توجهی از آنان نیز برای پی‌گیری مراجعه نکرده‌اند، برنامه‌ریزی دقیق جهت آموزش بیماران با تأکید بر اهمیت مراجعات پس از درمان، لازم است.

---

زمینه و هدف: در بسیاری از سرطان‌ها از جمله سرطان پستان، رادیاسیون به‌قسمتی از قلب جهت درمان تومور اولیه اجتناب‌ناپذیر است. هدف از انجام این مطالعه نیز بررسی فراوانی عوارض حاد و تحت حاد قلبی در بیمارانی است که به‌دنبال کانسر پستان چپ تحت رادیوتراپی قرار گرفته‌اند. روش بررسی: در یک بررسی مقطعی، ۵۳ بیمار مبتلا به کانسر پستان سمت چپ که پس از ماستکتومی یا لامپکتومی، در نیمه دوم سال ۱۳۸۴ و نیمه اول سال ۱۳۸۵ در مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره)، به‌دنبال شیمی‌درمانی با آنتراسیکلین‌ها با دوز تجمعی کمتر از mg/m^۲۴۵۰ و اندوکسان همراه با تاکسان/ فلورویوراسیل تحت رادیوتراپی قرار گرفته بودند مورد مطالعه قرار گرفتند. در تمام بیماران پیش از آغاز رادیوتراپی الکتروکاردیوگرافی و اکوکاردیوگرافی به‌عمل می‌آمد و سپس بیمار تحت رادیوتراپی ناحیه قفسه سینه با دوز F ۲۵ Gray/ ۵۰ قرار می‌گرفتند و بعد از رادیوتراپی، سه و شش ماه بعد مجددا بیمار از نظر بروز عوارض از جمله پریکاردیال افیوژن، ضایعات دریچه‌ای، کاهش کسر‌جهشی بطن چپ، اختلالات سیستم هدایتی و برخی دیگر متغیرها بررسی می‌شدند. یافته‌ها: بر اساس یافته‌های این مطالعه در ۱۰ بیمار (۶۴/۲۵%) عارضه پس از رادیوتراپی دیده شد که شایع‌ترین آنها به‌ترتیب تجمع خفیف مایع در پریکارد با هفت مورد (۸۵/۵۳%) و نارسایی خفیف دریچه میترال با سه‌مورد (۰۸/۲۳%) و بروز بلوک شاخه راست با دو مورد (۳۸/۱۵%) بود. تا پایان مدت پی‌گیری هیچ عارضه جدیدی مشاهده نشد. در هیچ‌یک از بیماران نیز تغییری در کسر جهشی بطن چپ دیده نشد. نتیجه‌گیری: عوارض حاد و تحت حاد قلبی در بیماران دچار کانسر پستان که تحت رادیوتراپی قرار گرفته‌اند جدی نبوده و از لحاظ بالینی اهمیت چندانی ندارند. بررسی بیشتر در این زمینه نیاز به مطالعات بیشتری دارد.

---

زمینه و هدف: طول عمر بیماران مبتلا به سرطان معده با رشد موضعی منطقه‌ای حتی بدون متاستاز دوردست کمتر از یک سال بر آورد می‌شود. این مطالعه به‌منظور بررسی طول عمر بیماران مبتلا به سرطان معده، با انتشار به ارگان‌های اطراف از جمله غدد لنفاوی، پریتونئوم و کبد، با استفاده از شیمی‌درمانی قبل از جراحی و کمورادیوتراپی پس از عمل جراحی طراحی گردید.

روش بررسی: ۱۰۰ بیمار مبتلا به آدنوکارسینومای معده در مرحله II، III و یا IV بیماری ولی بدون متاستاز دوردست، شیمی‌درمانی شامل Docetaxel، Cisplatin و ۵FU TCF و پس از جراحی شیمی‌درمانی شامل ۵FU همزمان با رادیوتراپی دریافت کردند. 

یافته‌ها: ۵۷% بیماران در مرحله IV بیماری در طرح وارد شدند. ۸۳% بیماران شیمی‌درمانی Neoadjuvant دریافت کردند. تا به‌حال برای ۷۵ بیمار جراحی گاسترکتومی D_۱ یا D_۰ انجام شده و سه مورد پاسخ کامل پاتولوژیک به شیمی‌درمانی قبل از عمل داشتند. مرحله بیماری به‌طور مشخص پس از جراحی کاهش نشان داد، به طوری‌که از ۴۷ نفر بیمار مرحله IV بیماری تنها ۱۵ نفر در گزارش آسیب‌شناسی و جراحی در مرحله IV بیماری بودند. تا به‌حال ۴۴ بیمار کمورادیوتراپی کامل را دریافت کرده‌اند. با متوسط زمان پی‌گیری ۱۶ ماه، ۳/۲ بیماران هنوز زنده هستند و میانگین طول عمر بیماران ۲۵ ماه است. 

نتیجه‌گیری: با توجه به مرحله پیشرفته بیماری و امکان جراحی برای ۷۵% از بیماران و به‌دست آمدن طول عمر بیش از دو سال، به‌نظر می‌رسد استفاده از TCF به‌عنوان شیمی‌درمانی قبل از جراحی و ادامه درمان با کمورادیوتراپی روشی مناسب برای افزایش امکان جراحی کامل و بهبود طول عمر بیماران مبتلا به آدنوکارسینومای پیشرفته ولی موضعی معده باشد.

---

زمینه و هدف: بیماری هیستیوسیتوزیس لانگرهانس یک گروه از اختلال پرولیفراسیون سلول‌های لانگرهانس منتقل شده از مغز استخوان و ائوزینوفیل‌های بالغ است و شیوع آن ۲-۵/۰ در ۱۰۰۰۰۰ بچه در سال است و بروز آن بستگی به سن دارد. در بچه‌های زیر دو سال بیماری بیشتر از نوع سیستمیک است و همچنین می‌تواند به‌صورت ضایعات منفرد استخوانی یا ضایعات لوکال پوستی به‌صورت ماکول، پاپول و وزیکول بروز کند. پاتوژنز آن نامشخص است و میزان بقاء کلی در کودکان زیر دو سال و افرادی که اختلال عملکرد ارگان‌ها دارند نسبت به سایرین پائین‌تر است.

معرفی بیمار: این گزارش یک مورد از بیماری منفرد پوستی در ناحیه پوست تمپورال در یک کودک شش ماهه است که دو نوبت تحت عمل جراحی قرار گرفته است و به‌دلیل عود در فاصله کوتاه، بیمار کاندید درمان رادیوتراپی موضعی گردید.

نتیجه‌گیری: در پی‌گیری انجام‌شده در این بیمار پاسخ مطلوب به رادیوتراپی مشهود است و با توجه به دوز پائین رادیوتراپی و عدم وجود عوارض با این دوز در موارد عود موضعی، رادیوتراپی موثر است.

---

زمینه و هدف: از آنجا که عمدتاً درمان سرطان سرویکس با رادیوتراپی اکسترنال و براکی‌تراپی به روش پرتودهی با دوز کم (LDR) انجام می‌شود و در انستیتوکانسر بیمارستان امام به علت عدم امکان بستری طولانی‌مدت و مراقبت‌های شبانه‌‌روزی مورد نیاز توسط پرستاران و جهت کاهش هزینه‌های درمان با دوز کم (LDR) بیماران را با تعدیل دوز به روش پرتودهی با دوز متوسط (MDR) درمان می‌کنیم. هدف این مطالعه آینده‌نگر بررسی نتایج این درمان در انستیتوکانسر بیمارستان امام می‌باشد.

روش بررسی: ما تعداد ۱۴۰ بیمار مبتلا به سرطان سرویکس را از تاریخ فروردین ۱۳۸۴ لغایت تیر ۱۳۸۶ که به بخش رادیوتراپی انکولوژی انستیتو کانسر تهران مراجعه کرده بودند و اندیکاسیون رادیوتراپی داشتند را تحت رادیوتراپی اکسترنال با دوز ۶۴-۴۴ گری به کل لگن و سپس براکی‌تراپی MDR با دوز ریت ۳/۰±۲/۲ گری در ساعت با دوز کلی ۳۰-۸ گری قرار دادیم. براکی‌تراپی با اپلیکاتورهای تاندم اوویید با اوویید در فاصله ۱۱۲-۰ روز بعد از خاتمه رادیوتراپی اکسترنال با دوز در هر جلسه Gy ۱۵-۸ به نقطه A در یک یا دو جلسه بر حسب مرحله بیماری تجویز شد.

یافته‌ها: تعداد ۱۲۱ بیمار به مدت متوسط ۱۸ ماه (۳۹-۹) جهت پی‌گیری مراجعه کردند، عود لوکال در گروه جراحی و ادجوانت رادیوتراپی (۱۱%)۵۴/۶ و در گروه پیشرفته‌تر که رادیکال رادیوتراپی شده بودند (۲۵%)۶۵/۱۶ و در کل (۱۹%)۱۲۱/۲۳ بود. انسیدانس عوارض رکتال در بیماران مورد مطالعه (۱۰%)۱۲۱/۱۲ و عوارض مثانه (۱۳%)۱۲۱/۲۳ بوده است که عارضه گرید بالا فقط در یک بیمار که رادیکال رادیوتراپی شده بود به‌صورت عارضه گرید III مثانه دیده شد. طبق این مطالعه بقای بدون بیماری (DFS) و کلی سه ساله به ترتیب ۷۳% و ۹۲% به‌دست آمد که در کل مرحله بیماری (۰۰۷/۰=p) و زمان کلی درمان (۰۵/۰=p) بیشترین اثر را روی آن داشتند.

نتیجه‌گیری: EBRT و براکی‌تراپی  MDRبا ۲۰% کاهش دوز در مقایسه با LDR می‌تواند از نظر کنترل لوکال و عوارض دیررس رکتال و مثانه قابل مقایسه باشد و این روش در شرایطی که امکان درمان LDR وجود ندارد تکنیک قابل قبولی است.

---

زمینه و هدف: سرطان‌های کولورکتال سومین بدخیمی شایع در جهان و چهارمین سرطان شایع در ایران می‌باشند. کمورادیوتراپی نئوادجوانت برای سرطان پیشرفته لوکال رکتوم (Stage II & III) درمان ارجح می‌باشد. در این مطالعه سعی بر بررسی اثر یک مهارکننده انتخابی آنزیم سیکلواکسیژناز II همراه با کمورادیوتراپی نئوادجوانت سرطان‌های پیشرفته موضعی رکتوم در میزان پاسخ پاتولوژیک و میزان حفظ اسفنکتر و میزان عوارض حاد درمان شده است.

روش بررسی: ۳۶ بیمار از بین بیماران مبتلا به آدنوکارسینوم رکتوم در بخش رادیوتراپی- ‌انکولوژی انستیتو کانسر تهران از تاریخ ۲/۸۷ تا ۷/۸۸ انتخاب شدند. این بیماران تحت سونوگرافی اندورکتال و CT scan شکم و لگن و قفسه‌سینه برای Staging قرار گرفته و درمان با کمورادیوتراپی نئوادجوانت (Xeloda با دوز mg/m۲/bd۸۲۵) همراه با Celecoxib (mg/qid۱۰۰ در تمام دوره کمورادیاسیون) و بیماران تحت رادیوتراپی (F۲۸-۲۵GY/۴/۵۰-۵۰) قرار گرفتند. عمل جراحی چهار تا هشت هفته پس از خاتمه کمورادیوتراپی انجام می‌شد. میزان پسرفت تومور گزارش شد.

یافته‌ها: از ۳۶ بیمار ۳۰ بیمار تحت عمل جراحی Total Mesorectal Excision (TME) قرار گرفتند. میزان پاسخ کامل پاتولوژیک (pCR)، هشت بیمار از ۳۰ بیمار بود (۷/۲۶%). میزان پسرفت تومور Tumor Regression Grade (TRG) ۷/۶۰% TRG۱، ۶/۲۸% TRG۲ و ۷/۱۰% TRG۳ بود.

نتیجه‌گیری: در مقایسه با مطالعات مشابه سلکوکسیب در ترکیب با کمورادیوتراپی نئوادجوانت می‌تواند به‌صورت مطمئن و بدون عارضه تجویز شده و میزان پاسخ کامل پاتولوژیک و T&N down staging و میزان پسرفت تومور TRG را ارتقا دهد.

---

زمینه و هدف: عود کانسر نازوفارنکس بدون درمان با پیش‌آگهی بدی همراه است. در این مقاله یک بیمار مبتلا به کانسر نازوفارنکس با عودهای مکرر و سه بار درمان رادیوتراپی معرفی می‌گردد.

معرفی بیمار: بیمار مرد ۴۵ ساله‌ای است که یک دوره درمان رادیوتراپی برای کانسر اولیه نازوفارنکس در سال ۱۳۷۸ دریافت کرده بود. سپس دورۀ دیگری از رادیوتراپی در سال ۱۳۸۳ برای درمان اولین عود تجویز گردید. آخرین عود بیماری در سال ۱۳۸۴ با براکی‌تراپی درمان شد. سپس بیمار به‌طور مرتب تحت پی‌گیری قرار داشت که آخرین بار در سال ۱۳۸۹ تحت ارزیابی مجدد قرار گرفت و هیچ شواهدی از بیماری پنج سال بعد از آخرین درمان وجود نداشت.

نتیجه‌گیری: تجربه ما در به‌کار بردن دوره‌های متعدد درمان رادیوتراپی در عود کانسر نازوفارنکس در رابطه با کنترل بیماری امیدبخش بود. این مورد نشان می‌دهد که درمان مجدد رادیوتراپی در عودهای لوکال یک روش مؤثر بوده و تشخیص عود در مراحل ابتدایی می‌تواند نجات‌بخش باشد.

---

  زمینه و هدف : درمان استاندارد متداول آدنوکارسینوم معده بعد از رزکسیون جراحی کمورادیاسیون همزمان، بر اساس مطالعه اینترگروپ ۰۱۱۶ می‌باشد. اجرای صحیح رادیوتراپی کانسر معده یک مسأله مهم است. هدف از این مطالعه مقایسه سه تکنیک تجربی درمان سه بعدی، با تکنیک قراردادی متداول قدام و خلف بود. روش‌بررسی: در این مطالعه ۲۴ بیمار مبتلا به آدنوکارسینوم معده که برای درمان ادجوانت کمورادیاسیون در بخش رادیوتراپی- انکولوژی پذیرش شده بودند، انتخاب شدند. ابتدا تحت سیمولاسیون ساده قرار گرفتند و به کمک آن حجم هدف ( PTV ) و ارگان‌های حیاتی مشخص شدند. سپس همه بیماران تحت مشابه‌سازی CT قرار گرفتند. حجم‌های مربوطه بر روی گرافی‌های سی‌تی‌اسکن مشخص گردیدند. ابعاد فیلدها و شیلدهای تکنیک قراردادی به وسیله نرم‌افزار طراحی درمان بازسازی گردیدند. برای هر کدام از بیماران سه طرح درمان رادیوتراپی بر اساس تکنیک‌های سه بعدی درمان اجرا گردید. ۳D-POP-C obalt- ۶۰) ، ۳D-C obalt-۶۰-۳field و ۳D-L inac- ۲ field ). داده‌های D ose- V olume H istogram (DVH s) هر چهار طرح درمان از لحاظ پوشش PTV و دوزهای دریافتی ارگان‌های در معرض خطر با هم مقایسه شدند. یافته‌ها: در هر سه طرح درمان سه بعدی، منحنی ایزودوز ۹۰%، ۹۹% از حجم هدف ( PTV ) را پوشش می‌داد. ولی در طرح درمان C onv- C obalt- ۶۰ ، منحنی ایزودوز ۹۰%، ۶/۸۹% از حجم PTV را پوشش می‌داد (۰۰۰۱/۰ p< ) . بررسی مقایسه‌ای، هیستوگرام کلیه‌ها و نخاع نشان داد که در تکنیک‌های سه بعدی پیشنهادی تجربی میزان دوز دریافتی نخاع و کلیه‌ها نسبت به تکنیک‌های قدام و خلف کاهش نشان می‌دهد (۰۰۰/۰ p= ) . اگرچه که در تکنیک‌های سه بعدی تجربی دوز دریافتی کبد بالاتر بود (۰۳/۰ p= ) ، ولی در حد تحمل کبد بود. نتیجه‌گیری: به‌کار بردن تکنیک‌های قراردادی درمان رادیوتراپی باعث پوشش ناکافی حجم هدف درمانی به میزان ۱۰% گردید. در استفاده از تکنیک‌های سه بعدی کاهش دوز دریافتی حداقل یک کلیه و نخاع حاصل می‌شود.

---

۸۰۰x۶۰۰ Normal ۰ false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer۴

زمینه و هدف: در طی ۸۰ سال گذشته، رادیوتراپی یک درمان استاندارد برای موارد پیشرفته کانسر سرویکس به‌شمار می‌رفته است. بر اساس تعداد زیادی از مطالعات فاز سه در دهه گذشته، رادیوتراپی هم‌زمان با داروی سیس پلاتین هفتگی به‌عنوان درمان استاندارد موارد پیشرفته درآمده است. علی‌رغم درمان‌های جدید در کانسر سرویکس هنوز این کانسر با موارد عود لوکال و متاستاز بالایی همراه است و مطالعات متعددی درباره اضافه کردن جمسیتابین به‌درمان کمورادیاسیون استاندارد انجام شده است. داروی جمسیتابین یک داروی آنتی‌متابولیت جدید است، این دارو به‌عنوان دارویی حساس‌کننده به اشعه قوی همراه با رادیوتراپی در مطالعات مختلف در کانسر سرویکس استفاده شده است. 

روش بررسی: ۳۰ بیمار مبتلا به کانسر پیشرفته سرویکس (Stage IB۲-IVA) در حد فاصل شهریور ۸۸ لغایت شهریور ۸۹ که به درمانگاه رادیوتراپی- انکولوژی بیمارستان امام‌خمینی مراجعه کرده بودند وارد مطالعه شدند. جمسیتابین با دوز هفتگی ^۲mg/m۶۰ و به‌دنبال آن داروی سیس‌پلاتین هفته/^۲mg/m۳۵ به‌صورت داخل وریدی هم‌زمان با رادیوتراپی لگن تجویز شد. یک‌ماه و سه‌ماه پس از اتمام درمان، بیماران از نظر عوارض و از نظر پاسخ به‌درمان بررسی شدند. 

یافته‌ها: در ۳۰ بیمار مورد مطالعه میانگین سنی ۸۳/۱۱±۱۳/۵۸ سال (حداقل ۲۹ سال و حداکثر ۷۸ سال) و در معاینه سه ماه بعد میزان پاسخ کامل ۳/۷۳% و پاسخ نسبی ۷/۲۶% بود. در بررسی انمی گرید سه در ۱۰%، لکوپنی گرید سه در ۱۰% و ترومبوسیتوپنی گرید سه در ۳/۳% بیماران حین درمان مشاهده شد.

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج گرفته‌شده در این تحقیق به‌خصوص در مرحله ۲B مطالعات تکمیلی فاز دو و سه درباره کمورادیاسیون با جمسیتابین توصیه می‌شود.

---

زمینه و هدف: شیوع بالای بیماران دارای سرطان پستان که پرتودرمانی پس از عمل دریافت می‌کنند باعث شده است که بسیاری، به یک دوره کوتاه‌تر از رادیوتراپی که می‌تواند کاهش قابل توجهی در زمان استفاده از دستگاه، ساعات کار و ویزیت‌های کم‌تر بیمار داشته باشد، فکر کنند. این مطالعه به‌منظور ارزیابی اثر رادیوتراپی کوتاه‌مدت و معمولی بر عوارض پوستی حاد و نتایج زیبایی در سرطان پستان مراحل اولیه انجام شده است.
روش بررسی: پنجاه و دو بیمار مبتلا به سرطان پستان قابل عمل (pT۱-۳pN۰-۱M۰) که از دی‌ماه ۱۳۸۹ تا دی‌ماه ۱۳۹۰ تحت عمل جراحی حفظ پستان قرار گرفتند، به‌طور تصادفی برای رادیوتراپی به دو بازوی رادیوتراپی معمولی (دوز Gy۵۰ در ۲۵ جلسه) با بوست الکترون متعاقب و رادیوتراپی کوتاه‌مدت (Hypofraction) (دوز Gy۵/۴۲ در ۱۶ جلسه) و بوست الکترون متعاقب اختصاص داده شدند.
یافته‌ها: در بررسی وضعیت بیماران حین درمان، در هفته‌ی اول و دوم هیچ عارضه‌ی پوستی مشاهده نشد. عوارض پوستی از هفته‌ی سوم شروع شد که به‌صورت عوارض درجه یک بود. پس از ختم رادیوتراپی، عوارض پوستی در گروه رادیوتراپی کوتاه‌مدت بیش‌تر از گروه معمولی بود ولی در پی‌گیری پس از چهار هفته تفاوتی در میزان عوارض وجود نداشت. در پی‌گیری شش ماه بعد و در پی‌گیری یک‌ساله تفاوتی از لحاظ عوارض پوستی و نتایج زیبایی بین دو گروه مشاهده نشد.
نتیجه‌گیری: به‌نظر می‌رسد که استفاده از پرتودرمانی کل پستان با رژیم رادیوتراپی کوتاه‌مدت از نظر عوارض پوستی و زیبایی با نتایج خوبی همراه بوده ولی پی‌گیری طولانی‌تر و حجم نمونه بیش‌تری برای تایید این نتایج لازم است.

---

زمینه و هدف: کارسینوم رکتوم یک بدخیمی شایع در دنیا است. رادیوتراپی لگن نقش مهمی در درمان سرطان رکتوم دارد اما منجر به آزواسپرمی می‌شود. هدف این مطالعه، تعیین دوز رسیده به بیضه‌ها با استفاده از روش دزیمتری ترمولومینسانس (Thermoluminescence Detector, TLD) و مقایسه آن با دوز نقطه‌ای محاسبه‌شده توسط نرم‌افزار نقشه‌کشی سه‌بعدی در رادیوتراپی سرطان رکتوم بود. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی، ما دوز بیضه‌ها را با استفاده از روش دزیمتری TLD اندازه‌گیری کردیم. TLDها در شش نقطه مشخص روی اسکروتوم، طی دو جلسه از دوره درمان قرار داده می‌شدند. بیماران ۴/۵۰-۵۰ گری به لگن در وضعیت خوابیده به پشت، با فراکشن‌های استاندارد دریافت کردند. میانگین دوز اندازه‌گیری‌شده با TLD با میانگین دوز نقطه‌ای محاسبه‌شده توسط نرم‌افزار سه‌بعدی مقایسه شد. یافته‌ها: در ۳۳ بیمار با میانگین سنی ۵۶ سال، متوسط دوز اندازه‌گیری‌شده بیضه به‌وسیله TLD، ۷۷/۳ گری، مساوی با ۵۱/۷% دوز کلی بود. میانگین دوز نقطه‌ای محاسبه‌شده به‌وسیله نرم‌افزار سه‌بعدی، ۱۱/۴ گری، مساوی با ۱/۸% دوز کلی بود. در آنالیز آماری ارتباط قابل‌توجهی بین لبه تحتانی فیلدها با میانگین دوز رسیده به بیضه دیده شد (۰۴/۰P=). هم‌چنین ارتباط بین دوز اندازه‌گیری‌شده با TLD و مقادیر اندکس توده بدن (BMI) نیز قابل توجه بود (۰۴۹/۰P=). نتیجه‌گیری: در این مطالعه، متوسط دوز رسیده به بیضه ۷۷/۳ گری بود. هم‌چنین متوسط دوز نقطه‌ای محاسبه‌شده به‌وسیله نرم‌افزار نقشه‌کشی سه‌بعدی با دوز TLD مشابه بود (۱۱/۴ گری). براساس یافته‌های مذکور توجه دقیق به دوز دریافتی بیضه‌ها در طی رادیوتراپی رکتوم برای بیمارانی که تمایل به حفظ زایایی خود دارند ضروری به‌نظر می‌رسد.

---

زمینه و هدف: رادیوتراپی به‌طور اجتناب‌ناپذیری با تابش‌گیری بافت‌های نرمال همراه است. پرتو یونساز می‌تواند منجر به ایجاد آسیب در DNA سلول سالم شده و در نتیجه آن بیماران متحمل عوارض زودرس و دیررس در طی درمان می‌شوند. هدف از مطالعه حاضر بررسی تغییرات سیتوژنتیکی ایجاد شده در لنفوسیت‌های خون محیطی بیماران مبتلا به سرطان مری در طی رادیوتراپی بود. روش بررسی: این نوع مطالعه تجربی- آزمایشگاهی و آینده‌نگر در مرکز رادیوتراپی امید شهرستان ارومیه از فروردین تا اسفند ۱۳۹۱ انجام شد. نمونه‌های خون محیطی از ۱۵ بیمار مبتلا به سرطان مری در طی سه مرحله قبل (Gy ۰)، وسط ( Gy۶/۲۱) و در انتهای ( Gy۲/۴۳) درمان رادیوتراپی جمع‌آوری شدند. سپس نمونه‌ها در محیط کشت کامل RPMI-۱۶۴۰ حاوی ۱% PHA کشت داده شده و در انکوباتور نگهداری شدند. سیتوکالازین- B با غلظت نهایی μg/ml ۵ به نمونه‌ها اضافه شد و در نهایت نمونه‌ها محصول‌برداری شده و برای هر نمونه لام مربوطه تهیه شد. یافته‌ها: افراد مورد مطالعه شامل هشت بیمار زن و هفت بیمار مرد مبتلا به سرطان مری با میانگین سنی ۵۴۸/۱۱±۰۷/۷۰ بودند. مطالعه حاضر نشان داد که میانگین فراوانی میکرونوکلئی در وسط درمان در مقایسه با نمونه‌های پیش از درمان به‌طور قابل توجهی بالاتر بود (بیشتر از چهار برابر). همچنین بررسی نمونه‌های جمع‌آوری شده در انتهای درمان، افزایش در فراوانی میکرونوکلئی متناسب با افزایش مقدار دوز دریافتی از پرتو‌های یونیزان نشان داد (۰۰۱/۰=P). نتیجه‌گیری: افزایش در فراوانی میکرونوکلئی در مراحل دوم و سوم نمونه‌گیری در اثر عملکرد پرتوهای یونیزان است بنابراین استفاده از آزمون میکرونوکلئی در طی مراحل مختلف درمان جهت بررسی عوارض رادیوتراپی بسیار کمک کننده است.

---

زمینه و هدف: بر اساس گزارشات، افزایش فراوانی ناهنجاری‌های کروموزومی در سلول‌های خون محیطی، نشانه‌ای از استعداد ژنتیکی افراد در ابتلا به سرطان می‌باشد. هدف از این مطالعه، بررسی فراوانی ضایعات کروموزومی لنفوسیت‌های خون محیطی بیماران مبتلا به سرطان سر و گردن در مواجه با تابش اشعه رادیوتراپی در محیط آزمایشگاهی در مقایسه با گروه افراد سالم بود.

روش بررسی: در یک مطالعه مورد-شاهدی، از اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۱ تا بهمن‌ماه ۱۳۹۳، لنفوسیت‌های خون محیطی ۱۰۱ نفر از بیماران مبتلا به سرطان سر و گردن پیش از درمان رادیوتراپی و ۴۰ نفر از افراد گروه کنترل سالم با عدم ابتلا به هیچ‌گونه بیماری جسمی و روانی جمع‌آوری گردید. این افراد به درمانگاه رادیوتراپی انستیتو کانسر واقع در مجتمع بیمارستانی امام‌خمینی (ره) در تهران مراجعه نمودند. جهت بررسی ناهنجاری‌های کروموزومی، دو آزمون سنجش حساسیت کروموزومی، G۲ و میکرونوکلوئوس به‌کار گرفته شد.

یافته‌ها: دو گروه مورد مطالعه از نظر شاخص‌های دموگرافیک همگون بوده و اختلاف آماری معناداری نداشتند. نتایج این بررسی نشان داد که در هر دو آزمون سنجش حساسیت کروموزومی، G۲ و میکرونوکلوئوس، میانگین ضایعات کروموزومی بیماران بیشتر از این میانگین در گروه افراد سالم است (۰۰۱/۰P= و ۰۵/۰P=). ارتباط معناداری بین فراوانی ضایعات کروموزومی در بیماران و واکنش‌های بافتی زودرس و یا دیرهنگام در آن‌ها مشاهده نشد.

نتیجه‌گیری: از یافته‌های به‌دست آمده می‌توان نتیجه گرفت که حساسیت کروموزومی لنفوسیت‌های بیماران مبتلا به سرطان سر و گردن نسبت به تابش اشعه گاما در محیط آزمایشگاهی از حساسیت کروموزومی به اشعه گاما در افراد سالم بیشتر است.

---

زمینه و هدف: میکرونوکلئی به‌عنوان یکی از شاخص‌های آسیب کروموزومی در رادیوتراپی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. مطالعه حاضر با هدف بررسی تغییرات میکرونوکلئی لنفوسیت‌های خون محیطی در بیماران مبتلا به سرطان دستگاه گوارش پیش و پس از کمورادیوتراپی انجام گردید.

روش بررسی: مطالعه از نوع مقطعی بود که در مبتلایان به سرطان دستگاه گوارش مراجعه‌کننده به بخش انکولوژی ‏بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) تهران از دی ماه تا اسفند ماه ۱۳۹۴ انجام شد.‏‎ از تمامی بیماران نمونه خون ‏محیطی به میزان ml ۳ جهت ارزیابی‌های سیتوژنتیکی طی دو مرحله پیش و چهار هفته پس از شروع درمان گرفته شد. در مراحل نمونه‌گیری، فراوانی بروز میکرونوکلئی به ازای ۱۰۰۰ سلول لنفوسیتی دو هسته‌ای مورد بررسی قرار گرفت.‏

یافته‌ها: ۶۱ بیمار مورد بررسی قرار گرفتند که در نهایت ۱۱ بیمار از مطالعه خارج شدند. ۵۰ بیمار (۳۴ مرد، ۱۶ زن) با میانگین سنی ۱۳/۳۴±۵۹/۷۴ سال بررسی شدند. ‏۲۴ نفر (%۴۸) در گروه سنی کمتر از ۶۰ سال و ۲۶ نفر (%۵۲) در گروه سنی ۶۰ سال و بالاتر قرار داشتند. ۳۷ نفر (%۷۴) سرطان معده و ۱۳ نفر (%۲۶) سرطان مری داشتند. اختلاف آماری معناداری در میانگین میکرونوکلئی پیش و پس از درمان وجود داشت (۴۴/۸۸ در مقابل ۳۶۴/۴۰ در ۱۰۰۰ سلول) (۰/۰۰۵=P). اختلاف آماری معناداری میان میانگین تعداد میکرونوکلئی پیش و پس از درمان بر حسب نوع سرطان، جنسیت و ‏گروه‌های سنی وجود نداشت.‏

نتیجه‌گیری: در بیماران دارای سرطان دستگاه گوارش که ‏تحت رژیم‌های کمورادیوتراپی قرار گرفته بودند، تعداد میکرونوکلئی‌های خون محیطی به میزان معناداری افزایش یافت. ‏البته به‌نظر می‌رسد که این افزایش با سن، جنس و نوع سرطان ارتباطی نداشت.

---

---

زمینه و هدف: کارسینومای غده بارتولن شکل نادری از بدخیمی‌های ولو است که کمتر از ۵% کل کانسرهای ولو و ۰۰۱/۰% از کل کانسرهای دستگاه ژنیتال را شامل می‌شود. اکثر موارد کانسرهای غده بارتولن از نوع آدنوکارسینوما یا سلول سنگفرشی است و ارتباط آن با عفونت ویروس پاپیلومای انسانی به‌طور کامل مشخص نشده است. هدف از این مطالعه گزارش یک مورد نادر کانسر غده بارتولن در یک بیمار جوان بود.
معرفی مورد: بیمار خانم ۳۷ ساله p۲l۲ (سابقه دو نوبت حاملگی و دو زایمان) بود که با شکایت از درد شدید ناحیه پرینه در خرداد ماه ۱۳۹۹ به درمانگاه اورژانس زنان بیمارستان قائم (عج)، شهر مشهد مراجعه کرد. از یک سال پیش از مراجعه بیمار دچار تورم و درد در ناحیه پرینه شده بود که با تشخیص آبسه بارتولن چندین دوره آنتی‌بیوتیک خوراکی مصرف کرده ولی بهبودی حاصل نشده بود. در معاینه زیر بیهوشی توده حدود cm ۳ در یک سوم دیستال خلف واژن و کاملا سفت در محل غده بارتولن لمس شد که حالت نکروتیک داشت. با توجه به نرمال بودن سایر نواحی واژن و سرویکس بیمار با تشخیص کانسر غده بارتولن در stage چهار کاندید رادیوتراپی و شیمی درمانی شد. پنج ماه پس از شروع درمان علایم بالینی (تورم و درد) کاملا بهبود یافته بود. در پیگیری‌های پسین، شش ماه پس از شروع درمان هیچ‌گونه شواهدی از عود و متاستاز وجود نداشت.
نتیجه‌گیری: در برخورد با هر بیمار با تشخیص آبسه بارتولن در صورت عدم پاسخ به درمان طبی، بررسی بیشتر و بیوپسی از توده جهت رد سرطان غده بارتولن باید مد نظر قرار گیرد.