مجله دانشکده پزشکی

مقدمه: نوکاردیوز ریوی عفونت غیر شایعی است که بنظر می رسد بروز آن بعلت افزایش فاکتورهای کلینیکی و عوامل تضعیف کننده سیستم ایمنی رو به گسترش است. هدف اصلی این مطالعه عبارت بود از تشخیص نوکاردیوز ریوی در بیماران بستری شده در بیمارستان دکتر شریعتی تهران به روش کشت آزمایشگاهی و ایمونوفلورسانس غیر مستقیم (Indirect immunofluorescence assay: IIFA) و مقایسه کارآیی این دو روش. ارتباط موجود بین متغیرها و میزان همخوانی آنها با مطالعات انجام شده با استفاده اطلاعات آماری و اپیدمیولوژیکی بدست آمده در خصوص جمعیت مورد مطالعه، از اهداف دیگر این مطالعه بود.             

مواد و روش ها: در این مطالعه 101 بیمار ریوی پیشرفته، 72 نفر از کادر درمانی بیمارستان و 106 نفر نیز از افراد سالم مجموعا 279 نفر و بمدت 20 ماه مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه برداری شامل نمونه های خلط، مایع شستشوی برونش (BAL) و 5 میلی لیتر خون وریدی بود. از هر نمونه سه لام میکروسکپی تهیه و همزمان در محیط های سابورو، ژلوز خوندار و پارافین کشت داده شد. نمونه های سرم خون نیز جهت جستجوی آنتی بادی به روش ایمونوفلورسانس غیر مستقیم مورد بررسی قرار گرفت، ضمن اینکه برای هر بیمار پرسشنامه مناسب پرگردید. یافته ها: از بین 101 بیمار بستری شده تعداد 41 نفر دارای تیتر آنتی بادی از ¼ تا 1/512 بودند و یک مورد هم از نظر وجود نوکاردیا در محیط کشت و هم تست ایمونوفلورسانس غیر مستقیم مثبت گردید. بررسی های تکمیلی نشان داد که گونه بدست آمده نوکاردیا استروئیدس کمپلکس می باشد. تست ایمونوفلورسانس غیر مستقیم این بیمار تا وقت 1/512 واکنش نشان داد و لذا از سرم این بیمار بعنوان آنتی ژن در تست IFA استفاده گردید. بیمار مردی 28 ساله ای بود که بعلت بیماری واسکولیت وگنر مزمن با سابقه 1.5 سال و مصرف مداوم داروهای ایمنوساپرسیو در بیمارستان بستری شده بود. بیماران آنتی بادی مثبت از نظر جنس شامل 26 نفر مرد (63.4%) و 15 نفر زن (14.8%) و از جهت شغل، 15 نفر خانه دار (36.5%) و 9 نفر کارگر بودند که در محدوده سنی 7 تا 80 سال قرار داشتند.

نتیجه گیری و توصیه ها: یافته های این بررسی نشان می دهد که عفونت ریوی ثانویه که در افراد در معرض خطر و بدنبال ضعف عوامل دفاعی خون، ضعف و آسیب دیدگی سیستم ایمنی و دفاع ناقص ریه ها، بیماری های زمینه ای، پیوند عضو، مصرف مداوم داروهای ایمونوساپرسیو (کورتیکوستروئیدها) و غیره بوجود می آید، اندکس بسیار مهمی در تشخیص اولیه نوکاردیوز ریوی می باشد. حتی اگر پاسخ کشت منفی باشد، علائم فوق کمک کننده هستند، بنابراین استفاده از روش های تشخیصی مکمل مانند آزمون ایمونوفلورسانس، اثر غیرقابل انکاری در تشخیص زودرس بیماری دارد. باتوجه به نتایج بدست آمده در این مطالعه بنظر می رسد بیماران با عیار آنتی بادی 1/64 حداقل بعنوان افراد مشکوک به نوکاردیوز تلقی می گردند، ضمن اینکه عیارهای پایینتر و بالاتر نیز احتمال مثبت بودن بیماری را منتفی نمی کند.