مجله دانشکده پزشکی

مقدمه: بیماری عروق کرونر CAD) Coronary Artery Disease) و عوارض و حوادث مربوط به آن به عنوان شایعترین عامل مرگ و میر در دنیا شناخته می شود. در بین عوامل خطر این بیماری، بیماری دیابت ملیتوس DM) Diabetes mellitus) به دلیل ویژگیهای خاص آن، از اهمیتی بسزا برخوردار می باشد و به نظر می رسد که هرگونه تلاشی در جهت ارزیابی هر چه مناسب تر و سریعتر میزان در خطر CAD بودن افراد دیابتیک به پی گیری، پیشگیری و درمان عوارض بیماری دیابت کمک نماید. در این پژوهش سعی شده است تا فراوانی انفارکتوس قلبی و آنژین صدری ناپایدار با درجه و نوع ضایعات رتینوپاتیک در افراد دیابتیک بررسی شود.

مواد و روشها: متغیرهای مورد مطالعه شامل جنس، سن، میزان تحصیلات، وضعیت تاهل، مدت ابتلا تحت درمان بودن، نوع درمان، تحت کنترل بودن، دیگر عوامل خطر مهم بیماری عروق کرونر، میزان و نوع ضایعات رتینوپاتیک، نوع دیابت و نوع بیماری قلبی (انفارکتوس قلبی و آنژین صدری ناپایدار) بوده است. این پژوهش، مطالعه ای مقطعی و توصیفی است که در سال 1377 بر روی 100 مورد از بیماران در بیمارستان های امیر اعلم، امام خمینی و فارابی صورت پذیرفته است.

یافته ها: یافته های مهم این پژوهش شامل موارد زیر است: 1) به نظر می رسد ضایعات چشمی NPDR) NR Non-Proliferative Diabetic Retinopathy) در جمعیت تحت بررسی از شیوع بیشتری برخوردار می باشد (چهل و یک مورد NPDR در مقایسه با 17 مورد PDR) PR Proliferative Diabetic Retinopathy) و 24 مورد طبیعی در بیماران مبتلا به انفارکتوس قلبی و نیز 12 مورد NPDR در مقایسه با 2 مورد PDR و 4 مورد طبیعی در بیماران مبتلا به آنژین صدری ناپایدار). 2) انواع ضایعات رتینوپاتیک دیابتی مشاهده شده به ترتیب فراوانی عبارت است از: گشادی وریدها (Venous dilation) بیست و سه مورد، انوریسم 22 مورد، هموراژی 18 مورد، نئوواسکولاریزاسیون 11 مورد، ادم ماکولا 10 مورد، جداشدگی رترورتینال 6 مورد و گلیوزیس 2 مورد. 3) در صورتیکه وجود یا عدم وجود ضایعات رتینوپاتی دیابتی DR را در نظر بگیریم، در نتیجه 72% افراد تحت مطالعه دارای درجاتی از DR بودند و تنها 28% فاقد هر گونه ضایعه DR بودند. NPDR با (53%)، نوزده نفر (19%) ضایعات PDR و 28 نفر هیچ ضایعه نداشتند. به نظر می رسد اطلاعات به دست آمده در مورد فراوانی انواع ضایعات رتینوپاتیک دیابتی در مطالعه حاضر به ترتیب عبارتند از: در افرادی که دچار MI شده اند 17 نفر مبتلا به PDR (حدود 20%)، چهل و یک نفر (50%) مبتلا به NPDR و 24 نفر فاقد ضایعه رتینوپاتیک (30%) بودند. در افرادی که دچار UA شده اند 2 نفر مبتلا به PDR (حدود 11%)، دوازده نفر (66%) مبتلا به NPDR و 4 نفر فاقد ضایعه رتینوپاتیک (23%) بودند. در کل، افرادی که مبتلا به MI شده اند، 58 نفر (70%) مبتلا به DR و 24 نفر فاقد ضایعه رتینوپاتیک (30%) بودند و در افرادی که دچار UA شده اند، چهارده نفر (77%) مبتلا به DR و 4 نفر فاقد ضایعه رتینوپاتیک (23%) بودند.

نتیجه گیری و توصیه ها: نظر به اینکه در این پژوهش به دلیل کمبود امکانات و محدودیت زمان نتوانستیم مطالعه ای آینده نگر ارائه دهیم، پیشنهاد می کنیم پژوهشی تحلیلی متشکل از گروههای شاهد و مورد در طی مدت زمانی مشخص بصورت مطالعه ای همگروه با حجم نمونه مناسب انجام گردد و از روشهای تشخیصی دقیقتر استفاده شود و نیز دیگر ضایعات میکرو واسکولر و ماکرو واسکولر DM، در نظر گرفته شود.