مجله دانشکده پزشکی

سردبیر محترم

ترامادول یک داروی مخدر مصنوعی با اثرات غیراوپیوییدی است که تمایل پایین به گیرنده‌های مواد مخدر دارد واز بازجذب نوراپی نفرین و سروتونین در سیناپس‌ها جلوگیری می‌کند.1 همچنین ترامادول برای درمان دردهای حاد و مزمن استفاده می‌گردد.2 اگرچه این دارو جز داروهای معمول و روتین نمی‌باشد، ولی به آسانی و به صورت غیرقانونی در دسترس بوده و در برخی از افراد وابسته به مواد مخدر برای مواردی همچون خودزنی یا خودکشی استفاده می‌گردد. مطالعات پیشین بیانگر استفاده گسترده و سوء استفاده از ترامادول در ایران می‌باشند.1

در بیمارانی با یا بدون سابقه سوء مصرف مواد که با داروی ترامادول درمان شده‌اند، عوارض جانبی فراوانی از جمله تهوع، یبوست، خواب آلودگی، ناراحتی‌های تنفسی، رابدومیولیز، نارسایی حاد کلیه، تشنج مقاوم به درمان، وابستگی و سندرم قطع مصرف گزارش شده است.3 کلونیدین، یک آگونیست آلفا-2 آدرنرژیک و یک درمان غیراوپیوییدی بی‌خطر و موثر برای سندرم ترک مواد بوده که باعث کاهش فعالیت بیش از حد نورآدرنرژیک در مغز می‌گردد. سم‌زدایی با کلونیدین اجازه می‌دهد تا بیماران ازهر نوع ماده مخدر رها گردند، هر چند که ممکن است درمان‌های نگهدارنده با نالترکسون و سایر گروه‌های درمانی در حفظ بیماران در دوره‌های محرومیت لازم باشد. مطالعات گذشته نشان می‌دهد که از یک سو، پس از ترک ترامادول علایم سندرم محرومیت از مواد ایجاد می‌گردد و از سوی دیگر، کلونیدین می‌تواند موجب کاهش علایم و نشانه‌های سندرم محرومیت از الکل و مواد مخدر گردد.4 بنابراین می‌توان این فرضیه را مطرح نمود که کلونیدین بتواند در درمان سندرم محرومیت ناشی از ترامادول موثر باشد، از این‌رو جهت تایید یا رد این فرضیه، به مطالعات گسترده و بیشتری نیاز است.